Các vụ cướp máy bay chở khách đã trở nên phổ biến hơn trong những thập kỷ gần đây cùng với sự tăng trưởng chóng mặt của ngành hàng không.
Những kẻ bắt cóc máy bay thường có ý định sử dụng hành khách để mặc cả các lợi ích của chúng. Vụ tấn công khủng bố 11-9-2001 ở Mỹ, vụ cướp máy bay nổi tiếng nhất lịch sử, là một ngoại lệ, khi các chiếc máy bay được sử dụng như một tên lửa tự sát lao vào các tòa nhà danh tiếng. Thường thì kế hoạch cướp máy bay diễn ra khác.
Ở một thời điểm nào đó, thương lượng sẽ được mở giữa nhà chức trách và những kẻ bắt cóc, tiếp theo là các thỏa thuận dàn xếp. Theo đó những đòi hỏi của bọn bắt cóc có thể được hoặc không được đáp ứng, rồi sẽ là cuộc tấn công máy bay từ các lực lượng đặc nhiệm.
Những kẻ bắt cóc đôi khi là thành viên các tổ chức vũ trang chống lại chính phủ của một quốc gia nào đó. Vụ bắt cóc máy bay kéo dài nhất xảy ra năm 1968, khi các hành khách trên một chuyến bay của Hãng hàng không Israel El Al bị giữ 40 ngày bởi các phần tử vũ trang Palestine. Những người này đã buộc chuyến bay từ Rome chuyển hướng sang Algeria. May mắn không có ai thiệt mạng.
Dưới đây là 10 vụ bắt cóc máy bay nổi tiếng nhất
1. 11-9-2001
Những vụ bắt cóc máy bay ngày 11-9-2001 vẫn là đẫm máu nhất trong lịch sử hàng không – Ảnh: blogspot.com
Có tới ba vụ bắt cóc máy bay ngày 11-9 và đều là những vụ đẫm máu nhất lịch sử hàng không. Mười chín tên khủng bố bắt cóc bốn chiếc máy bay các chuyến bay 11 và 77 của American Airlines, 93 và 175 của United Airlines. Trong bốn chiếc đó, ba được sử dụng như các tên lửa hành trình lao vào những tòa nhà nổi tiếng.
Trong chiếc máy bay thứ tư, với mục tiêu là Nhà Trắng, hướng bay đã bị thay đổi do phi hành đoàn và các hành khách tấn công những kẻ bắt cóc máy bay, gây ra vụ tai nạn khiến tất cả những người có mặt trên máy bay thiệt mạng. Tổng cộng bốn vụ cướp máy bay, khoảng 3.000 người đã thiệt mạng.
2. Vụ đầu tiên được ghi nhận
Vụ bắt cóc máy bay dân dụng đầu tiên được ghi nhận trong lịch sử hàng không xảy ra ngày 16-7-1948, là một vụ bất thành. Chiếc máy bay của Hãng hàng không Cathay Pacific đang trên đường từ Macau đi Hong Kong và bị cướp chỉ vài phút sau khi cất cánh.
Một máy bay của Hãng Cathay Pacific - Ảnh: wikipedia.org
Bốn người trang bị súng với động cơ là cướp đòi tiền chuộc. Nhưng mọi việc trở nên hỗn loạn khi một trong bốn kẻ bắt cóc đòi lái máy bay nhưng viên phi công từ chối nhường quyền điều khiển. Phi công phụ cũng tấn công những kẻ bắt cóc. Rốt cuộc, viên phi công chính bị bắn chết, trong khi chiếc máy bay không người lái lao xuống biển.
Trên máy bay khi đó có 26 người và chỉ có một người sống sót. Người này sau đó thừa nhận là một trong những kẻ đã bắt cóc chiếc máy bay.
3. D.B. Cooper
Giống như hầu hết người Mỹ đi máy bay thời bấy giờ, Dan Cooper mặc vét đen với cà vạt có thanh cài cẩn ngọc trai, áo sơmi trắng, đội mũ phớt và xách một chiếc vali. Cooper đã lên một chiếc máy bay Boeing 727 chở 42 người, cả hành khách và phi hành đoàn, trên đường từ Portland, Oregon, tới Seattle, Washington, ngày 24-11-1971. Sau đó, hắn đưa cho nữ tiếp viên tờ giấy với tin nhắn: “Tôi có một quả bom”, rồi cho cô này xem các sợi dây điện và một thiết bị nhìn như thuốc nổ.
Đến nay, D.B.Cooper là một nhân vật chỉ có hình vẽ ở Mỹ – Ảnh: doyouremember.com
Hắn đã đạt được mục đích đe dọa và bắt cóc thành công chiếc máy bay. Mục đích của Cooper là đòi khoản tiền chuộc 200.000 USD. Hắn đã nhận được khoản tiền đó và nhảy dù ra ngoài ở đuôi máy bay. Cho tới giờ, nhà chức trách Mỹ vẫn chưa tìm thấy Cooper, dù còn sống hay đã chết.
4. Chuyến bay 814 của Indian Airlines
Tháng 12-1999, chuyến bay 814 của Hãng Indian Airlines bị bắt cóc và thủ phạm được cho là một nhóm khủng bố đóng trụ sở tại Pakistan. Những kẻ bắt cóc có vũ trang đe dọa sẽ cho nổ chiếc máy bay không lâu sau khi nó bay vào không phận Ấn Độ và ra lệnh cho cơ trưởng “bay về phía tây”. Rốt cuộc, những kẻ bắt cóc đã buộc chiếc máy bay hạ xuống Kandahar, Afghanistan.
Chuyến bay 814 của Indian Airlines trong sự kiểm soát của bọn bắt cóc ở Kandahar – Ảnh: yimg.com
Sau đó, chiếc máy bay lang thang trong nhiều ngày qua Amritsar, Lahore, Dubai rồi lại Kandahar trong sự kiểm soát của bọn bắt cóc. Yêu cầu của chúng là thả 35 nhân vật Hồi giáo đang bị giam ở Ấn Độ kèm theo khoản tiền mặt 200 triệu USD, nhưng đoàn thương thuyết của Ấn Độ đã thuyết phục được chúng giảm yêu cầu xuống chỉ còn là thả ba tù nhân.
Sau khi ba người này tới Kandahar, các con tin trên máy bay được trả tự do và được đưa về Ấn Độ trên một chiếc máy bay khác. Trước đó, bọn bắt cóc đã thả 27 trong 176 hành khách ở Dubai, nhưng một người cũng bị đâm chết và vài người khác bị thương.
5. Máy bay của Hãng Atlasjet
Một máy bay của Hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ Atlas Air đã bị bắt cóc khi đang trên đường từ bắc Cyprus đi Istanbul vào tháng 8-2007. Có sáu thành viên phi hành đoàn và 136 hành khách trên máy bay khi nó rời phi trường ở bắc Cyprus. Hai người đàn ông cao to, da tối màu đã vào buồng lái và tuyên bố họ là những thành viên Al Qaeda, yêu cầu chiếc máy bay bay sang Iran hoặc Syria và nói họ có bom trong người. Tuy nhiên, các phi công viện cớ phải nạp nhiên liệu và đáp khẩn cấp xuống Antalya, một thành phố ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ.
Máy bay của Hãng Atlasjet - Ảnh: wikipedia.org
Sau khi hạ cánh xuống Antalya, chiếc máy bay ngay lập tức bị cảnh sát bao vây. Những kẻ bắt cóc dọa sẽ cho nổ chiếc máy bay. Nhưng nhà chức trách thuyết phục họ để phụ nữ và trẻ em rời máy bay. Khi việc này được tiến hành, hai viên phi công leo ra khỏi cửa sổ máy bay và các hành khách khác nhảy qua cửa thoát hiểm, tạo ra một tình trạng hỗn loạn khiến những kẻ bắt cóc phải tự nộp mình. Không ai tử nạn hay bị thương đáng kể trong vụ việc.
6. Chuyến bay 426 của Hãng El Al
Hãng hàng không Israel El Al là mục tiêu khá quen thuộc của bọn bắt cóc. Vì thế, hãng này đã tiến hành các biện pháp rất chặt chẽ trong những năm gần đây nhằm bảo đảm an toàn cho hành khách, giúp họ trở thành một trong những hãng hàng không an toàn nhất. Động cơ quan trọng với hãng là vụ bắt cóc máy bay năm 1968, khi chuyến bay 426 của họ bị ba thành viên Mặt trận giải phóng Palestine (PFLP) bắt cóc. Đang trên đường đi từ London tới Rome, chiếc máy bay đã phải đổi hướng sang Algiers, thủ đô Algeria, nước đã tuyên chiến với Israel một năm trước đó.
Chuyến bay El Al 426 – Ảnh: wikipedia.org
Tất cả hành khách không phải người Israel được thả ra, 12 hành khách người Israel (10 phụ nữ và các trẻ em Israel sau đó cũng được thả) và 10 thành viên phi hành đoàn trở thành con tin. Mất 40 ngày thương lượng, các bên mới đạt được thỏa thuận, và tất cả mọi người, bao gồm cả những kẻ tấn công máy bay, được trả tự do.
7. Vụ sân bay Dawson
Trong chỉ một ngày, 6-9-1970, bốn chiếc máy bay đã bị các tay súng PFLP bắt cóc. Họ buộc hai chiếc hạ xuống sân bay Dawson trong sa mạc Jordan. Tất cả 310 hành khách được trả tự do, nhưng các hành khách người Do Thái và 56 thành viên phi hành đoàn bị giữ lại. PFLP sau đó cho nổ hai chiếc máy bay đã không còn người và yêu cầu phía Israel trả lại thi thể của Patrick Arguello và thả Leila Khaled, hai kẻ tham gia vụ bắt cóc chuyến bay 219 của Hãng El Al bất thành. Các điều kiện đã được đáp ứng và các con tin được thả.
Máy bay của Hãng hàng không Mỹ TWA - Ảnh: wikimedia.org
Các máy bay bị bắt cóc bao gồm: một chiếc Boeing 707 của Hãng hàng không Mỹ TWA, một chiếc Douglas DC-8 của Swissair, một chiếc Boeing 747 của Hãng Pan Am và một chiếc Vickers VC 10 của Tập đoàn hàng không hải ngoại Anh (BOAC).
8. Chuyến bay 139 của Air France
Sáu năm sau vụ Dawson, hai thành viên của PFLP và hai thành viên của Tổ chức Cách mạng Đức tấn công chuyến bay 139 của Hãng hàng không Pháp Air France trên đường từ Athens đi Paris và chuyển hướng chuyến bay sang Benghai, Libya. Sau khi thả một con tin nữ giả vờ vừa bị sảy thai, bọn bắt cóc đưa 247 hành khách và phi hành đoàn 12 người tới phi trường Entebbe ở Uganda, nơi có thêm bốn người nữa gia nhập phe bắt cóc. Họ đòi thả 40 người Palestine đang bị Israel giam giữ và 13 người nữa ở các nước khác, đe dọa sẽ sát hại các con tin.
Máy bay của Hãng hàng không Mỹ TWA – Ảnh: wikimedia.org
Sau đó, chiến dịch Entebbe được mở và 100 lính đặc nhiệm từ Israel đã tới hiện trường, tấn công máy bay để cứu con tin. Sau màn đọ súng, ba con tin, một lính đặc nhiệm Israel và 45 binh sĩ Uganda thiệt mạng. Một con tin khác chết ở bệnh viện. Tổng cộng 105 con tin đã được cứu an toàn.
9. Chuyến bay 653 của Hãng Malaysia Airlines
Hiện trường vụ tai nạn chuyến bay Malaysia Airlines 653 - Ảnh: baaa-acro.com
Hơn ba thập kỷ sau, vụ bắt cóc chuyến bay 653 của Hãng Malaysia Airlines vẫn là một bí ẩn. Không lâu sau khi rời Penang để tới Kuala Lumpur ngày 4-12-1977, cơ trưởng G.K. Ganjoor báo cáo “một kẻ bắt cóc không tiết lộ danh tính” đang trên máy bay và sau đó báo với đài không lưu rằng họ “đang trên đường tới Singapore”. Liên lạc sau đó gián đoạn và chiếc máy bay gặp nạn ở Kampong Ladang, Tanjong Kupang, khiến cả bảy thành viên phi hành đoàn và 93 hành khách thiệt mạng, bao gồm Bộ trưởng công trình công cộng của Malaysia Mahfuz Khalid, Bộ trưởng nông nghiệp Malaysia Ali Haji Ahmadand và đại sứ Cuba tại Nhật Bản Mario Garcia. Cho tới giờ, không ai hiểu chuyện gì đã xảy ra với chiếc máy bay.
10. Chuyến bay 648 của hàng không Ai Cập
Một trong những vụ bắt cóc máy bay đẫm máu nhất lịch sử. Sau khi ba thành viên của Tổ chức Abu Nidal kiểm soát chiếc máy bay đang đi từ Athens tới Cairo ngày 23-11-1985, một thành viên của lực lượng an ninh Ai Cập trên máy bay đã nổ súng, giết chết một tên bắt cóc. Nhưng nhân viên công lực này sau đó cũng bị bắn chết và tình hình trở nên rất căng thẳng. Chiếc máy bay cạn dần năng lượng và phải hạ cánh ở Malta bất chấp việc nhà chức trách Malta không đồng ý.
Máy bay của Egypt Air ở Malta – Ảnh: wikimedia.org
Tình trạng bế tắc kéo dài, 11 hành khách và hai tiếp viên bị thương được thả ra, nhưng lập trường cứng rắn của chính quyền Malta dẫn tới việc những kẻ bắt cóc xử tử hai hành khách người Mỹ. Lực lượng đặc nhiệm Ai Cập sau đó đã mở cuộc tấn công, gây ra tình trạng hỗn loạn, khiến 56 trong 88 hành khách còn lại thiệt mạng. Tổng cộng, 60 trong 92 hành khách trên máy bay đã thiệt mạng.
Nguyễn Tuấn (st)
